Olie controleren en vervangen

De werking van elke motor wordt voor een niet onbelangrijk deel bepaald door de aanwezigheid van motorolie. Deze heeft als doel de wrijving tussen alle bewegende delen te verminderen maar wordt ook een deel van de ontwikkelde warmte erdoor afgevoerd. Het is begrijpelijk dat voornamelijk de werking van de hitte ervoor zorgt dat de kwaliteit van de olie achteruit gaat. Verder verbrandt elke motor ook wat olie en zal het oliepeil regelmatig moeten worden gecontroleerd. Vanwege de hoge temperaturen waar de olie aan is blootgesteld zal de kwaliteit ervan na verloop van tijd sterk achteruit gaan en de beschermende werking die het biedt voor een groot deel weg komen te vallen.

De controle kan je zelf uitvoeren

Het is verstandig om steeds zelf het oliepeil te controleren en er zo zeker van te zijn dat er voldoende olie aanwezig is om de motor goed draaiende te houden. Een tekort aan olie zorgt voor een verminderde smering en zal ook niet alle warmte afgevoerd kunnen worden. Andere componenten van de motor zoals het koelsysteem zullen daardoor extra belast worden wat weer voor extra slijtage zorgt. Het controleren van het olieniveau is heel eenvoudig en zijn er op de meetstok duidelijke markeringen aangebracht waartussen het peil moet liggen. Verricht de controle ook bij een motor die al enigszins afgekoeld is en alle olie de tijd heeft gehad terug te stromen naar het carter. Ook dient de auto zich te bevinden op een horizontale vloer. Zo ben je er zeker van dat het afgelezen niveau correct is. wanneer er sprake is van een oliepeil welke wat lager ligt dan de maximale aanduiding zal je wat olie moeten bijvullen. Wacht daar niet te lang mee omdat anders de kans groot is dat het peil de gevarenzone zal bereiken. Rondrijden met een auto waarin er te weinig olie aanwezig is zal in de eerste instantie niet gelijk merkbaar zijn, maar begint de motor intern al behoorlijk (extra) te verslijten. In het uiterste geval loopt de motor vast doordat de oliefilm tussen de bewegende delen wegvalt en die door de overtollige hitte zullen expanderen naar elkaar toe. Een vastgelopen motor kan in principe gelijk naar de sloop omdat reparatie ervan een onnodig dure ingreep wordt.

Stel het vervangen niet uit

Het is altijd de vraag om welk interval de olie verwisseld zal moeten worden. Er zijn service intervallen gangbaar van 10.000 maar ook van 5000 km. Het ligt er allemaal aan welke soort olie er is gebruikt en de rijomstandigheden. Een auto die voornamelijk gebruikt is om boodschappen om de hoek te halen zal eerder toe zijn aan een vervangingsbeurt van de motorolie omdat er zich op een gegeven moment grote hoeveelheden vocht zullen ophopen in het carter. Auto’s die altijd hun optimale bedrijfstemperatuur bereiken hebben hier geen last van omdat het aanwezige vocht door de grote hitte op tijd verdampt. Vergis je ook niet in de kleur welke de olie heeft bij het controleren. Veel personen zijn in de veronderstelling dat olie die er nog “schoon” uitziet nog goed is voor de motor en het verversen niet nodig is. Olie welke donker gekleurd is door de vele roet- en vuildeeltjes dient inderdaad zo gauw als mogelijk vervangen te worden, maar mag de kleur geenszins worden gebruikt als indicator voor het verversen van de olie. Motorolie bevat namelijk ook een reeks van additieven en zorgen deze er onder andere voor dat er intern geen sprake zal zijn van roesten dat de olie zijn smerende werking behoudt onder alle temperaturen. Met het blote oog zijn deze additieven niet te zien en is dit ook de reden waarom er vaker ook tijdsintervallen worden aangegeven voor het verversen van de olie.

Het filter is even belangrijk als de olie!

Om de levensduur van de olie enigszins te verlengen en een vlotte doorstroom te garanderen wordt de olie altijd door een filter geleidt. Deze verwijdert roet- en overige vuildeeltjes uit de olie en voorkomt zo dat er zich vuil gaat ophopen in de vaak haarfijne gaatjes waardoor de olie moet stromen. Vooral de kleppen zijn er heel gevoelig voor en zijn tikkende kleppen vaak het eerste verschijnsel dat zich zal voordoen bij het niet tijdig verwisselen van de olie. Het heeft daarom weinig nut om de olie alleen te vervangen zonder het filter. De specificaties van het filter zijn ook duidelijk aangegeven in het onderhoudsboekje van de fabrikant en kan de circulatie voor een groot deel negatief worden beinvloedt bij het plaatsen van een verkeerd filter. Ook de kwaliteit is belangrijk omdat bij goedkopere filters het weleens voorkomt dat het papieren filterelement scheurt en de olie niet meer optimaal wordt gefilterd.

En dat geldt natuurlijk ook voor de motorolie: de kwaliteit is cruciaal voor de juiste werking. Het verschil in kwaliteit laat zich meestal direct blijken in het prijsverschil, maar zijn er ook relatief goedkope smeermiddelen te koop die hun werk prima verrichten. Wie zeker wil zijn, kan altijd nog even bladeren in het onderhoudsboekje om te kijken welke merken aangeraden worden door de fabrikant. Ook de specificatie van de olie (W-nummers die de viscositeit aangegeven) dient strikt opgevolgd te worden evenals het type olie (minerale, synthetische of een mix van beide). Het duurst is de synthetische olie en hebben deze de eigenschappen onder alle temperaturen gelijk optimale smering te kunnen leveren.

Ververs altijd met het type olie welke al in de motor was

Veranderen van merk mag, zolang de specificaties hetzelfde blijven. Veranderen van type olie, bijvoorbeeld van synthetisch naar minerale of omgekeerd, wordt afgeraden omdat de effecten daarvan op de motor niet vooraf bekend zijn. Vervang bij twijfel altijd de olie met hetzelfde type welke al in de motor aanwezig was (zal wel aangegeven zijn in het serviceboekje). Indien het niet te achterhalen is welk type olie is gebruikt, zal de garage het wel snel kunnen uitzoeken. Het laatste wat je wel zou willen doen is besparen op de kosten voor het vervangen door te gaan voor de goedkoopste optie.

Het controleren van de olie kan je dus zelf verrichten en ben je er zo altijd zeker van dat de motor altijd “gesmeerd” zal lopen. Kies bij het vervangen wel een garage uit waar men gebruik maakt van olie en filters die van hoge kwaliteit zijn.